Γλαύκωμα

Τι είναι το γλαύκωμα;

Το οπτικό μας νεύρο (εικ.1) είναι το «καλώδιο» που μεταφέρει το οπτικό ερέθισμα δηλαδή την εικόνα από το βυθό του ματιού στον εγκέφαλο. Χρησιμοποιώντας τον όρο γλαύκωμα, αναφερόμαστε στη βλάβη που υφίσταται το οπτικό μας νεύρο από την πίεση του οφθαλμού (εικ.2) και την ανεπαρκή αιμάτωσή του.

Αποτελεί σοβαρότατη οφθαλμική νόσο, που εάν δεν αντιμετωπισθεί εγκαίρως, οδηγεί σε τύφλωση. Η πίεση του οφθαλμού οφείλεται σε όχι καλή ισορροπία στην παραγωγή και στην αποχέτευση του υδατοειδούς υγρού που βρίσκεται στο πρόσθιο τμήμα του οφθαλμού, στον «πρόσθιο θάλαμο» (εικ.3,4). 

Πότε και πως παρουσιάζεται;

Δυστυχώς το γλαύκωμα στην πλειοψηφία των περιπτώσεων αποτελεί τυχαίο εύρημα σε μία εξέταση αφού δεν προκαλεί στα αρχικά τουλάχιστον στάδια κάποια συμπτώματα που οδηγούν τον ασθενή στον Οφθαλμίατρο. Θεωρείται πολυπαραγοντική νόσος αφού δεν γνωρίζουμε συγκεκριμένο αίτιο που να το προκαλεί.

Ασθενείς όμως με κάποιο παράγοντα ρίσκου όπως:

• γνωστό οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος,
• οι υψηλοί μύωπες ή υπερμέτρωπες,
• οι διαβητικοί,
• όσοι υποβάλλονται σε οφθαλμική εγχείρηση ή,
• όσοι χρησιμοποιούν κορτιζόνη

εμφανίζουν αυξημένη πιθανότητα ανάπτυξης γλαυκώματος και χρήζουν τακτικής εξέτασης από τον Οφθαλμίατρο τους.

Υπάρχουν αρκετά είδη γλαυκώματος. Ενδεικτικά αναφέρουμε:

• το χρόνιο γλαύκωμα ανοικτής γωνίας (το συνηθέστερο)
• το οξύ γλαύκωμα
• το δευτεροπαθές γλαύκωμα (συνέπεια τραύματος, χειρουργείου, φλεγμονών κ.α)
• το συγγενές γλαύκωμα κ.α

Εξέταση - Διάγνωση

Η μελέτη γλαυκώματος γίνεται με την μέτρηση της οφθαλμικής πίεσης, την εκτίμηση του οπτικού μας πεδίου και την μελέτη του οπτικού νεύρου - με βυθοσκόπηση και ειδικές εξέτασεις ανίχνευσης πρώιμων αλλοιώσεων όπου χρειάζεται. Η διάγνωση του γλαυκώματος προυποθέτει την παρουσία αλλοιώσεων στο οπτικό νεύρο, που συνήθως συνοδεύονται από αντίστοιχες αλλοιώσεις στο οπτικό μας πεδίο και αυξημένη πίεση οφθαλμού. Η απουσία όμως πρώιμων συμπτωμάτων οδηγεί συχνά σε γλαυκωματικούς ασθενείς με προχωρημένες και μη αντιστρέψιμες βλάβες.

Θεραπεία - Πρόληψη

Το γλαύκωμα αντιμετωπίζεται:

• φαρμακευτικά (με ιδιαίτερα αποτελεσματικά σκευάσματα)
• με Laser και
• χειρουργικά (εικ. 7)

Είναι σημαντικό όμως να καταλάβει ο ασθενής ότι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων το γλαύκωμα δεν θεραπεύεται. Η έγκαιρη όμως διάγνωση και αντιμετώπισή του, μαζί με τη συστηματική του παρακολούθηση καθυστερούν την εξέλιξή του μειώνοντας την πιθανότητα για περαιτέρω βλάβη στο οπτικό πεδίο και άρα στην όραση μας.

Τι πρέπει να κάνει ο ασθενής;

Ο κάθε ασθενής οφείλει να εξετασθεί προληπτικά μία φορά ως τα 40 του χρόνια και μετά μία φορά το χρόνο για μέτρηση της πίεσης του οφθαλμού και εκτίμηση του οπτικού νεύρου. Όσοι όμως έχουν κάποιον από τους αναφερόμενους παράγοντες ρίσκου οφείλουν να επισκεφθούν τον Οφθαλμίατρό τους και να παρακολουθούνται συστηματικά.

Digital content is courtesy of Prof.Oliver Findl www.findl.at
Digital content is courtesy of Alcon Iberia
Digital content: Credit to National Eye Institute, National Institutes of Health.